هیچ کس انکار نمی کند زمانی که یک کودک کشته شود، یک فاجعه رخ داده است. حال تصور کنید، این فاجعه به وسعت کشور افغانستان گسترش یابد. جایی که در طی چهار سال یعنی از اول سپتامبر2010، تاسی و یک 2014 دسامبر، 2302 کودک جان خود را در اثر جنگ در این کشور 30 میلیون نفری از دست داده اند و پنح هزار و چهل و هفت کودک به شدت مجروح شده اند .
بیشترین علت تلفات کودکان بر اساس گزارشات اینتر پرس سرویس شامل موارد زیر است:
- ترک کودک اولین علتی است که بر اساس گزارشات سازمان ملل منجر به مرگ کودکان می شود . کودکان رها شده که بنا بر عللی نظیر از دست دادن والدین در طی این سال ها کشته شده اند به 331 مورد می رسد .
- دومین علت جراحت است که به علت عدم دسترسی کافی کودکان به درمان920 کشته بر جای گذاشته است.
- همچنین استفاده گروه¬های مسلح از وسایل انفجاری دست ساز در مناطق پر جمعیت 664 کشته برجای گذاشته است.
- مواد منفجره باقی مانده از جنگ 328 کودک را کشته و یا معلول کرده است.
- در حالی که در طی حملات هوایی نظامی بین المللی 38 کودک کشته و یا مجروح شده اند.
- پنج کودک در طی گلوله باران مرزی از سوی پاکستان کشته و 52 کودک زخمی شدند.
این ارقام حکایت از دو برابر شدن تعداد کشته شدگان نسبت به سال قبل دارد و نشان می دهد که کودکان به شدت تحت فشار ناشی از جنگ به سر می برند. نکته حایز اهمیت این است که متأسفانه این روند با شرایط وخیم امنیتی در سال 2015 ادامه یافته است.
همچنین مرگ و میر کودکان زیر پنج سال نیز جای نگرانی بسیاری را دارد . بر اساس آمارهای موجود از هر 1000 کودک 97 کودک تا قبل از 5 سالگی در اثر مواردی چون سو تغذیه و کمبود امکانات بهداشتی و پزشکی جان خود را از دست می دهند.
هرچند دولت افغانستان توانسته است با اتخاذ تدابیر بهداشتی شرایط را از رتبه یک مرگ و میر کودکان در جهان تغییر دهد و در تلاش است تا امکانات زندگی را در سطح بهتری فراهم آورد، اما همچنان راه درازی را تا شرایط مناسب در پیش دارد. راهی که طی کردن آن در جهان امروز بدون کمک سایر کشورها و نهادهای بین المللی دشوار خواهد بود .
امید است نوشتارهای اینچنینی و انتشار آن فرصتی را برای تأمل بیشتر درخصوص وضعیت کودکان در افغانستان فراهم آورد. کودکانی که بیش از هم سالان خود در بسیاری از کشورها مورد خشونت واقع می شوند اما زبانی برای بیان رنج هایشان ندارند.
تدوین : فرزانه مستوفی