بر اساس مقالات، گزارش‌ها، بیانیه‌ها و اخبار به دست‌آمده از سازمان‌های حقوق بشری مردم‌نهاد و بین‌المللی و همچنین رسانه‌های گروهی در آبان ماه 1397، مهم ترین موارد نقض حقوق بشر در بحرین و امارات متحده عربی، به شرح زیر است:
بحرین
آزادی بیان و برخورداری از محاکمه منصفانه
- بر اساس گزارش منتشر شده از سوی موسسه حقوق و دموکراسی بحرین(1)، در روز یکشنبه ۱۳ آبان ماه ۱۳۹۷، شیخ علی سلمان دبیرکل جمعیت اسلامی وفاق ملی به اتهام برقراری و حفظ ارتباطات اطلاعاتی با کشور قطر، برملا ساختن اسرار محرمانه دفاع ملی و پذیرش مبالغ پول در راستای تضعیف کردن منافع سیاسی، موقعیت اقتصادی و منافع ملی و براندازی رژیم بحرین به همراه دو تن دیگر از رهبران غایب این پرونده (شیخ حسن علی جمعه سلمان و علی مهدی علی الاسواد) متهم شناخته شد و به تحمل ۴ سال حبس محکوم گردید.
گفتنی است وی در ماه ژوئن سال ۲۰۱۸ طی حکمی از سوی دادگاه عالی کیفری بحرین تبرئه شد که این حکم شرایط را برای دادستان عمومی جهت طرح مجدد شکواییه محیا ساخت و شیخ سلمان به حبس ابد محکوم گردید. شایان ذکر است که زمان صدور حکم جدید با زمان تعیین شده برای برگزاری انتخابات شورای نمایندگان مجلس ملی بحرین(2) -تنها نهاد انتخابی در این پادشاهی- که در ۲۴ نوامبر سال ۲۰۱۸ برگزار گردیده نزدیک بوده است(2).
آزادی بیان و مطبوعات، روزنامه نگاران و نویسندگان
- بر اساس بیانیه منتشر شده از سوی مرکز آمریکا برای دموکراسی و حقوق بشر در بحرین(۳)، در روز جمعه ۱۱ آبان ماه ۱۳۹۷، به مناسبت «روز بین‌المللی پایان دادن به مصونیت جرایم علیه روزنامه‌نگاران»(4) این مرکز تمامی بازداشت‌های خودسرانه، زندان، شکنجه و مرگِ روزنامه‌نگاران، وبلاگ‌نویسان، نویسندگان، مدافعان حقوق بشر و سرکوب آزادی بیان را توسط حکومت بحرین علیه ایشان محکوم اعلام کرده است. شایان ذکر است این مرکز از مقامات بحرینی می‌خواهد گام‌های جدی در راستای پاسخگو نمودن مرتکبان خشونت علیه روزنامه‌نگاران بردارد و هیاتی مستقل و بی‌طرف جهت بررسی و تحقیق در خصوص اِعمال خشونت و سرکوب علیه روزنامه‌نگاران، نویسندگان و وبلاگ‌نویسان تشکیل دهد(5).
- در بیانیه منتشر شده از سوی گزارشگران بدون مرز(6)، بحرین با داشتن ۱۵ روزنامه‌نگار زندانی در حال حاضر در رتبه ۱۶۶ از میان ۱۸۰ کشور جهان قرار دارد که نسبت به سال گذشته دو رده پایین‌تر آمده است. گفتنی است بر اساس رده بندی شاخص جهانی آزادی مطبوعات در سال جاری این رتبه از زمان آغاز این رده‌بندی در سال ۲۰۱۳ تا کنون، با توجه به خصومت حکومت بحرین با آزادی مطبوعات و رسانه‌ها بدترین رتبه است.
نقض حقوق بشر رهبران مذهبی، اتحادیه کارگری
- بر طبق گزارش منتشر شده از سوی سایت بحرین میرور، در روز جمعه ۱۱ آبان ماه ۱۳۹۷،سید کامل الهاشمی(7) روحانی شیعه به دلیل اتهاماتی چون، انتشار اظهارنظری در حساب شبکه اجتماعی خود – اینستاگرام – مبنی بر مورد حمله قراردادن دولت بحرین به دلیل دستگیر کردن واعظان این کشور و توهین به پادشاه بحرین در مراسم نماز جمعه و نفرت‌پراکنی فرقه‌ای دستگیر و برای اجرای حکمی که علیه ایشان در سال ۲۰۱۶ صادر شده است به زندان جَو(8) منتقل و به تحمل ۳ سال حبس محکوم گردیده است(9).
امارات متحده عربی
نقض حقوق زندانیان
- بر اساس انتشار گزارش از سوی مرکز حقوق بشر امارات متحده عربی(10)، به نقل از مرکز بین‌المللی عدالت و حقوق بشر(11)، در روز دوشنبه ۷ آبان ماه ۱۳۹۷ دکتر ناصر بن غیث(12)، در ماه مارس سال ۲۰۱۷، توسط دادگاه استیناف فدرال به ریاست یک قاضی مصری به دلیل انتشار مطالبی در حساب کاربری توییتری خود و انتقاد از ارتکاب مقامات مصری به موارد نقض حقوق بشر، به تحمل ۱۰ سال حبس محکوم شد.
مقامات امارات متحده انتقادات وی را به منزله عامل ایجاد اخلال در روابط دو کشور و برانگیزاننده فتنه، انزجار، نژادپرستی و فرقه‌گرایی به شمار آوردند و این انتقادات را موجب آسیب زدن به وحدت ملی و صلح اجتماعی می‌دانند(13).
در همین راستا، مرکز بین‌المللی عدالت و حقوق بشر بیانیه‌‌ای را با اشاره به سابقه اعتصاب غذا از سوی دکتر بن غیث در ماه آوریل سال ۲۰۱۷ برای مورد تاکید قرار دادن بی‌گناهی خود، محاکمه‌ای ناعادلانه و آمیخته با انگیزه‌های سیاسی، محروم شدن وی از داروهای مورد نیاز (با توجه به ابتلا وی به فشار خون بالا)، ملاقات با اعضای خانواده‌اش، رویارویی زندانی با اقدامات منافی موازین حقوق بشر و مورد ضرب و شتم و تهدید قرار گرفتن وی از سوی مقامات زندان الرزین(14) واقع در ۱۱۰ کیلومتری شیخ نشین ابوظبی صادر کرده است.
موارد دیگر نقض حقوق بشر در داخل امارات
- سایت تحلیلی آمریکن کانزروتیو(15) و شبکه جهانی تی.آر.تی ترکیه(16)، در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه ۸ و ۲ آبان ماه ۱۳۹۷، گزارش‌هایی از موارد نقض حقوق بشر در داخل امارات، در زیر سایه چهره مدرن، شکوهمند، اشرافی و به شدت توریست‌پذیر آن توسط جامعه بین‌المللی منتشر کرده است. محورهای این گزارش‌ها عبارتند از:
الف- گزارش‌ها و مستندات دیده‌بان حقوق بشر حاکی از سوابق تیره و تار این کشور، با توجه به مواردی چون، انکار آزادی بیان، عدم تحمل انتقادات و مخالفان داخلی، سوء‌استفاده‌های مکرر از کارگران مهاجر خارجی، انکار حقوق زنان و اعمال تبعیض در زمینه‌های گرایش جنسی و هویت جنسیتی است.
خطر جدی بازداشت، حبس و اِعمال شکنجه خودسرانه، ترک وطن بسیاری از منتقدان، تحمل حبس‌های طولانی مدت و وجود فساد در لایحه‌های نظام قضایی امارات متحده عربی از جمله قرار داشتن دادگاه‌های تحت نفوذ و تاثیر مقامات اجرایی و امنیتی(17) از دیگر موارد این مستندات است.
ب- اعمال تحریم از سوی کنگره آمریکا علیه رفتارهای جنایتکارانه امارات متحده عربی و ارتکاب آن به موارد متعدد نقض حقوق بشر، مشابه اقدامات اتخاذ شده در قبال روسیه و سوریه مورد تاکید قرار گرفته است.
ج- متیو هِجِز(18)دانشجوی بریتانیایی در مقطع دکترا در دانشگاه دورهام، توسط دادگاهی در امارات متحده عربی، به اتهام جاسوسی برای کشوری خارجی در شرایطی غیرانسانی چندین ماه را در سلول انفرادی را گذرانده است که این شرایط از طرف مجامع بین‌المللی و حتی تا اندازه‌ای دولت بریتانیا نادیده گرفته شده است.
د- احمد منصور فعال حقوق بشر به اتهام انتشار مطالبی در شبکه‌های اجتماعی به تحمل ۱۰ سال حبس و پرداخت جریمه ۱ میلیون درهمی (معادل ۲۷۰ هزار دلار) محکوم شده است.
ه- پرونده شیخ عیسی بن زائد آل نهیان یکی از اعضای خانواده سلطنتی که پس از انتشار فیلمی از وی، در حال انجام هولناک‌ترین شکنجه‌ها به روی مردی افغانستانی که ادعا می‌شده به او بدهی مالی دارد و نحوه رسیدگی نظام قضایی این کشور به پرونده و تبرئه کردن شاهزاده و محکوم نمودن فرد انتشار دهنده این ویدئو به تحمل ۵ سال حبس در زندان به یکی از موارد بهت‌آور نقض حقوق بشر در امارات متحده عربی تبدیل شده است(19).
ساناز معززی
کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل
1- Bahrain Institute for Rights and Democracy (BIRD)
2- Council of Representatives of Bahrain’s National Assembly
3- گزارش مؤسسه حقوق و دموکراسی بحرین. قابل بازیابی در لینک:
http://birdbh.org/2018/11/bahrain-appeal-court-overturns-acquittal-of-leading-opposition-leader-and-sentenced-him-to-life-imprisonment
Americans for Democracy & Human Rights in Bahrain (ADHRB)
4- International Day to End Impunity for Crimes against Journalists
5- بیانیه مرکز آمریکا برای دموکراسی و حقوق بشر در بحرین. قابل بازیابی در لینک: https://www.adhrb.org/2018/11/adhrb-condemns-impunity-against-journalists-in-bahrain
6- Reporters without Borders (RSF)
7- Sayed Kamel Al-Hashimi
8- Jaw Prison
9- گزارش سایت بحرین میرور. قابل بازیابی در لینک: http://www.bahrainmirror.com/en/news/50433.html
10- Emirates Centre for Human Rights (ECHR)
11- International Centre for Justice and Human Rights
12- Dr. Nasser bin Ghaith
۱3- گزارش مرکز حقوق بشر امارات متحده عربی، به نقل از مرکز بین‌المللی عدالت و حقوق بشر. قابل بازیابی در لینک:
http://www.echr.org.uk/news/uae-prisoner-conscience-beaten-and-given-death-threats
۱4- Al-Razeen prison
15- The American Conservative
16- TRT World
17- گزارش‌های سایت تحلیلی اَمریکن کانزروتیو و شبکه جهانی تی.آر.تی ترکیه. قابل بازیابی در لینک‌های:
https://www.theamericanconservative.com/articles/the-other-murderous-gulf-monarchy/
https://www.trtworld.com/opinion/uae-abuses-ignored-in-the-shadow-of-saudi-arabian-human-rights-violations-21104
18- Matthew Hedges
19- گزارش‌های سایت تحلیلی اَمریکن کانزروتیو و شبکه جهانی تی.آر.تی ترکیه. قابل بازیابی در لینک‌های:
https://www.theamericanconservative.com/articles/the-other-murderous-gulf-monarchy/
https://www.trtworld.com/opinion/uae-abuses-ignored-in-the-shadow-of-saudi-arabian-human-rights-violations-21104