سازمان عفو بین‌الملل، طی گزارشی در تاریخ 24 می (3 خرداد)، از سوءاستفاده‌های وحشیانه نسبت به زنان و کودکان آواره ساکن در ایالت بورنو توسط نیروهای امنیتی نیجریه، که ادعا می‌کنند آنها را از هراس بوکوحرام نجات داده‌اند، پرده برداشت. طبق گزارش فوق، سربازان این کشور آوارگان آسیب‌پذیر را مجبور به داشتن رابطه جنسی در ازای دریافت غذا نموده‌اند. به گفته این نهاد، سربازان و "نیروهای وظیفه مشترک غیرنظامی " در ایالت بورنو نیجریه با سوءاستفاده از گرسنگی زنان ساکن در اردوگاه‌ها در ازای تحویل غذا، به سوءاستفاده جنسی از آنها پرداخته‌اند.
در بخشی از گزارش عفو بین‌الملل آمده است: «شمار زیادی از زنان ساکن در اردوگاه‌ها به عفو بین‌الملل توضیح داده‌اند که چگونه سربازان و اعضای غیرنظامی نیروهای وظیفه مشترک، با استفاده از زور و تهدید از آنها در اردوگاه‌های اقماری آوارگان، سوءاستفاده کرده‌اند؛ ازجمله اقدامات آنها مجبور نمودن این زنان و دختران برای برقراری رابطه جنسی با آنها در بلندمدت به عنوان "دوست دختر " در ازای رفع گرسنگی و دریافت غذا بوده است».
دولت فدرال و ارتش این کشور پیش از این نیز اتهامات مذکور را رد کرده بودند. نیروهای وظیفه مشترک غیرنظامی نیجریه نیز با انتشار بیانیه‌ای، گزارش اخیر عفو بین‌الملل مبنی بر گردآوری اسنادی پیرامون چندین مورد تجاوز به زنان در اردوگاه‌های بیجاشده‌گان داخلی از سوی نیروهای امنیتی در ایالت بورنو را رد کرد. در این رابطه رئیس‌جمهور و دبیر‌کل نیروهای وظیفه مشترک غیرنظامی نیجریه، در بیانیه‌ای مشترک، ضمن "مضحک" توصیف نمودن گزارش عفو بین‌الملل اظهار داشتند، اعضای این گروه امنیت بیشتر اردوگاه‌ها را به خوبی حفظ کرده‌اند. آنها همچنین از این سازمان خواستند تا اگر واقعاً شواهدی علیه آنها دارند، برای اثبات ادعاهای خود ارایه نمایند. سخنگوی دولت این کشور نیز ضمن اعلام این که گزارش مذکور را کاملاً تکذیب می‌کند اظهار داشت، عفو بین‌الملل پیش از این هم در سال‌های 2015 و 2016 با تلاش بیهوده خود، چنین ادعاهایی مطرح کرده بود.
لازم به ذکر است، تاکنون گزارشات متعددی از اتهامات جدی تجاوز و سایر جنایات در اردوگاه‌های آوارگان واقع در ایالت بورنو در شمال شرق نیجریه از سوی ارتش این کشور و نیروهای وظیفه مشترک غیرنظامی در رسانه‌ها منتشر شده است. عفو بین‌الملل در ادامه خاطرنشان کرد، یکی از قربانیان تجاوز سربازان و نیروهای وظیفه مشترک غیرنظامی، در این رابطه از مصیبت‌های خود برای دریافت غذا در این ایالت پرده برداشت. این زن در گفتگو با عفو بین‌الملل اذعان داشت، همسرش از سوی نیروهای ارتش نیجریه به بهانه این که عضو بوکوحرام بوده مورد ضرب و شتم قرار گرفته و از خانواده جدا شده، خود وی نیز هنگام درخواست غذا مجبور به تحمل تجاوزات مکرر شده است. این گزارش تأکید دارد، بسیاری از این زنان از همسران خود جدا مانده‌اند و بر اثر این تعدی و تجاوز، باردار شده‌اند.
عفو بین‌الملل افزود، اکثر این زنان به دلیل کمبود غذا، آب و مراقبت‌های بهداشتی در اردوگاه، فرزندان و سایر بستگان خود را از دست داده‌اند، به گفته آنها، در این رابطه 1600 زن مایل به مصاحبه هستند. طبق این گزارش، پنج زن دیگر نیز به سازمان عفو بین‌الملل اظهار داشتند که در اواخر سال 2015 و اوایل سال 2016 در "اردوگاه بیمارستان باما" به دلیل شرایط قحطی و غلبه گرسنگی، مورد تجاوز قرار گرفته‌اند. در این گزارش آمده، استثمار جنسی همچنان در سطح هشداردهنده‌ای در این اردوگاه‌ها ادامه می‌یابد، چرا که زنان همچنان از دسترسی به امکانات غذایی و امکانات معیشتی محروم هستند.
مدیر دفتر سازمان عفو بین‌الملل در نیجریه، در این رابطه گفت: «اکنون زمان آن فرا رسیده تا محمدو بوهاری، رئیس‌جمهور نیجریه، به تعهدات مکرر خود در قبال حمایت از حقوق‌بشر آوارگان در شمال شرقی این کشور عمل نماید؛ تنها راه پایان دادن به این تخطی‌های وحشتناک این است که به مصونیت از مجازات متخلفان خاتمه دهد و اطمینان دهد که هیچ‌کس نمی‌تواند از مجازات تجاوز و یا قتل مصون بماند.» لازم به ذکر است، نیروهای وظیفه مشترک غیرنظامی نیجریه همان شهروندان محلی این کشور هستند که با بوکوحرام مبارزه می‌کنند؛ اما سوءمدیریت نیروهای مبارز درگیر با بوکوحرام، متأسفانه موجب بروز خشونت و انحرافاتی غیرانسانی در عملکرد آنها گشته است.
مرضیه عزیزیان
پژوهشگر مسایل حقوق‌بشر