پیشگفتار
حقوق بشر از موضوعات مهم، تاثیرگذار و همچنین چالش برانگیز در عرصه بین‌المللی است که بارها از سوی قدرت‌های بزرگ و با رویکردی دوگانه برای اعمال فشار بر سایر کشورها، به منظور پیشبرد اهداف سیاسی خود به کار رفته است. این نوشتار سعی بر آن دارد تا فهرستی از اهم مصادیق نقض حقوق بشر از سوی این قدرت‌ها و متحدان آنها را طی ماه‌های اخیر ارائه نماید. براین اساس در این گزارش به موضوع فروش سلاح به عربستان در جنگ با یمن از سوی بریتانیا، احیای "شکنجه غرق مصنوعی" از سوی رئیس جمهور جدید آمریکا، بحران مهاجران در فرانسه، وضعیت پناهجویان در استرالیا، راه اندازی ابزار اینترنتی جدید با عنوان "ردیاب حقوق‌بشر ترامپ"، و تصویب قانون شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی پرداخته شده است.
انگلیس: ارسال اسلحه به عربستان
از زمان تجاوز نظامی عربستان به یمن در مارس سال 2015 میلادی، نگرانی‌های فزاینده‌ای درخصوص آمار تلفات غیرنظامیان در این جنگ به چشم میخورد. بر این اساس بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر مانند دیده‌بان حقوق بشر، آکسفام، عفوبین‌الملل و... در کنار برخی از مقامات و شخصیت‌ها از جمله برخی از نمایندگان پارلمان انگلیس، خواستار توقف ارسال اسلحه از سوی قدرت‌های بزرگ به عربستان سعودی شده‌اند .
در این ارتباط سازمان ملل اعلام کرد، ائتلاف عربستان مسئول 60 درصد از مرگ غیرنظامیان یمنی است. طبق این اعلام باگذشت حدود 20 ماه از تجاوز عربستان به یمن حدود 11 هزار 400 یمنی کشته‌شده‌اند که 4 هزار نفرشان غیرنظامی بوده‌اند. ضمن آنکه تاکنون 37 هزار نفر نیز در جریان این حملات زخمی شده‌اند.
همچنین یونیسف گزارش داد، در درگیری‌های یمن، 1400 کودک کشته و بیش از 2140 کودک مجروح شده‌اند و 2 هزار مدرسه کاملا نابود شده است.
با این وجود انگلیس همچنان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده تسلیحات عربستان در این جنگ است. این کشور مجوز فروش تسلیحات به ارزش 3 میلیارد پوند را به عربستان صادر کرده، این قراردادها شامل فروش هواپیماها و هواپیماهای بدون سرنشین به ارزش 2 میلیارد و 200 میلیون پوند، موشک‌ها و بمب‌ها به ارزش یک میلیارد و 100 میلیون پوند و خودروهای زرهی و تانک‌ها به ارزش 430 هزار پوند می‌باشد.
به گفته گاردین در حمله جنگنده‌های سعودی به یک مجلس ترحیم در صنعا، در اکتبر 2016 که طی آن 140 نفر کشته و صدها تن زخمی شدند، از بمب های خوشه‌ای بریتانیا استفاده شده بود.
ترامپ و احیای "شکنجه غرق مصنوعی"
در میان موارد متعدد نقض حقوق بشر که از پس از آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا مشاهده می شود، بحث مشروعیت شکنجه های جسمی بیش از همه محل مناقشه است.
رئیس‌جمهور آمریکا پیش از ورود به کاخ سفید با حمایت از بکارگیری روش شکنجه به شیوه "غرق مصنوعی"، آن را برای بیرون کشیدن اطلاعات از مظنونین کارساز عنوان کرد. اقدامی که به سرعت از سوی مقامات و نهادهای حقوق بشری با انتقاد رو به رو شد.
نیلز ملزر، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور مقابله با شکنجه در این زمینه اظهار داشت: «بدون شک "غرق مصنوعی" یا القای حس غرق شدن نوعی شکنجه است و احیای این نوع شکنجه در دولت جدید آمریکا فاجعه بار خواهد بود چرا که کشورهای دیگر نیز به تبعیت از آمریکا به شیوه های قدیمی شکنجه باز می گردند. »
ایان شیدرمن، مدیر بخش حقوقی و سیاستگذاری کمیته بین المللی حقوقدانان نیز اعلام کرد: «این اقدامات در خصوص شکنجه زندانیان و نگهداری آنان در زندان های مخفی جرائمی خطرناک هستند که نباید تکرار شوند.»
ایوان واتسون، سخنگوی کمیته بین المللی صلیب سرخ هم گفت: «دعوت هر رهبر سیاسی به شکنجه، مسئله ای بسیار نگران کننده است. تجربه ثابت کرده است شکنجه بی فایده است و نتیجه ای جز تشدید تنفر ندارد. »
کیت الن، مدیر شاخه بریتانیایی عفو بین الملل نیز با اشاره به این که هیچ شواهدی دال بر موثر بودن شکنجه وجود ندارد، روش "غرق مصنوعی" را بسیار نگران کننده خواند.
فرانسه: بحران مهاجران
عملکرد پلیس فرانسه در مصادره پتوهای مهاجران بی‌خانمان، در بحبوحه تلاش آنها برای گرم‌کردن خود در سرمای زیر صفر درجه پاریس، موجب انتقاد تند نهادهایی چون دیده‌بان حقوق بشر و سازمان پزشکان بدون مرز شد.
سازمان پزشکان بدون مرز ضمن اعلام این گزارش، افسران فرانسوی را به "دزدی" اموال پناهجویان و اعمال "خشونت سازمان‌یافته" علیه آنها متهم کرد .
دیده‌بان حقوق‌بشر نیز تاکید کرد، پلیس فرانسه، علیه مهاجران از گاز اشک‌آور استفاده می‌کند و حتی مانع نشستن آنها در صف طویل مرکز پذیرش پناهندگان در پاریس می‌گردد.
به گفته این نهاد، مهاجران در پاریس با یک وضعیت بحرانی روبرو هستند. سیستم پناهندگی در این کشور ناتوان شده است و مراکز پذیرش مهاجران به اندازه کافی در دسترس نیستند و پلیس مصمم است تا از احداث هرگونه اردوگاه جدید در این شهر جلوگیری نماید .
در اردوگاه کاله، حتی پناهجویان بزرگسال قادر به حفاظت از خود نیستند؛ این در حالی است که حدود 300 کودک 5 تا 15 ساله بی‌سرپرست نیز در این اردوگاه زندگی می‌کنند . طبق گزارش یونیسف، برخی از این کودکان به صورت سازمان‌یافته مورد تجاوز قرار گرفته‌اند و برخی در کامیون‌های قاچاقچیان یا در مرزها به صورت اجباری کار می‌کنند.
استرالیا: وضعیت پناهجویان
ایجاد اردوگاه پناهندگان در خارج از استرالیا و اعمال شکنجه و تحمیل آسیب‌های جسمی و روحی به صدها پناهجوی کودک، زن و مرد؛ از طریق در انزوا قرار دادن آنان و جدا‌کردن این پناهجویان از جامعه، انتقال آنان به یک مکان دور افتاده و پرت که امکان خروج از آن وجود ندارد ، آزار پناهجویان مستقر در اردوگاه پناهندگان نائورو - در حال حاضر فقط در کمپ نائورو حدود 1200 پناهجو از جمله 49 کودک حضور دارند که از دسترسی به خدمات پزشکی محروم مانده و مورد آزار و اذیت جدی قرار گرفته‌اند-؛ نظارت شدید امنیتی بر کمپ نائورو پس از انتشار گزارش‌هایی در مورد شکنجه و موارد «آسیب به خود» همچون خودسوزی و خودکشی بازداشت‌شدگان - براساس گزارش‌های دریافتی 58 نفر، یعنی حدود 15 درصد جمعیت این بازداشتگاه اقدام به خودکشی کرده‌اند و یا قصد خودکشی داشته‌اند- ، نقض جدی حقوق کودکان و بازماندن آنها از ادامه تحصیل به دلیل هراس از خشونت و آزار جنسی ، فقدان مراقبت‌های بهداشتی منظم، 'پنهان‌کاری' و ارائه امکان دسترسی محدود تنها به تعداد انگشت‌شماری از روزنامه‌نگاران و مدافعان پناهندگان به اردوگاه نائورو - انتقال محققان عفو بین‌الملل به صورت ناشناس به این اردوگاه - ، تنها بخشی از موارد به شدت نگران‌کننده در خصوص وضعیت پناهندگان استرالیا است که از سوی نهادهای متعدد حقوق بشری به‌تناوب مورد اشاره قرار گرفته است.
چیترالخا میسی، نماینده دفتر کمیسرعالی حقوق بشر سازمان ملل در منطقه اقیانوس آرام نیز با انتقاد از سیاست جنجال‌برانگیز استرالیا، ادامه بازداشت پناهجویان را در جزیره نائورو را «غیرقابل دفاع، نقض قوانین و غیرضروری» دانسته است.
ردیابی نقض‌های حقوق بشری دونالد ترامپ
پس از آغاز به کار دونالد ترامپ، نقض‌های فاحش حقوق‌بشری وی موجب گردید تا دانشگاه کلمبیا از ابزار اینترنتی جدیدی با عنوان "ردیاب حقوق‌بشر ترامپ" رونمایی کند.
جولیا شرمن، سردبیر ژورنال "بررسی قانونی حقوق بشر " در این رابطه به ایندیپندنت گفت: «به محض آنکه دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری رسید، دولت او فورا تهدید حقوق زنان، حقوق مهاجران و حقوق بومی‌ها و سایر افراد و گروه‌ها را آغاز کرد. ما احساس کردیم که غافلگیر شدیم. بنابراین ردیاب حقوق‌بشر ترامپ را طراحی کردیم تا به صورت کامل مواردی از حقوق‌بشر را که هدف حمله قرار می‌گیرد، مورد نظارت قرار دهد و به صورتی باشد که درک آن برای همه ساده باشد»
به گفته وی ردیاب مذکور همچنین توضیح می‌دهد که چرا یک اقدام خاص نقض حقوق بشر است و دقیقا کدام حقوق با آن نقض می‌شود.
سیاست‌های ضدحقوق‌بشری ترامپ بگونه‌ای است که کنت راث، مدیر اجرایی سازمان دیده‌بان حقوق بشر، در این‌باره می‌گوید: «مراسم آغاز به کار ترامپ، شروع دوره خطرناک و بی‌ثباتی برای آمریکا به شمار می‌رود. زیرا حتی اگر ترامپ فقط به 10 درصد طرح‌ها و پیشنهادهای خود جامه عمل بپوشاند، موجب عقب‌گرد خطیری در زمینه رعایت حقوق بشر در داخل و خارج این کشور خواهد شد ».
تصویب قانون شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی
تصویب قانون شهرک‌سازی در سرزمین فلسطینیان از سوی پارلمان رژیم صهیونیستی، موجب اتخاذ موضع واحد جهانی در مخالفت با آن شد.
در این ارتباط شورای امنیت سازمان ملل، در اقدامی بی‌سابقه قطعنامه 2334 مبنی بر توقف فوری فعالیت‌های شهرک‌سازی اسرائیل در اراضی اشغالی فلسطین را تصویب کرد.
زید راعدالحسین نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد، این لایحه به دلیل مهیا کردن شرایط برای استفاده از زمین‌های شخصی فلسطینیان برای ساخت شهرک‌های اسرائیلی بدون جلب رضایت مالکان، ناقض قوانین بین‌المللی است.
همچنین اسحاق هرتسوگ، رهبر حزب کارگر (چپ) در اسرائیل ضمن مخالفت با این طرح در صحن علنی پارلمان اسرائیل گفت که طرح فوق به معنی الحاق خاک فلسطین به اسرائیل است. وی هشدار داد، این طرح مقامات ارشد نظامی و غیرنظامی اسرائیل را در معرض تعقیب قضایی بین‌المللی قرار می‌دهد.
مارک تونر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که کشورش برای نخستین‌بار به این قطعنامه رای ممتنع داد، در بیانیه‌ای گفت: «چنین اقداماتی تنها موجب محکومیت بین‌المللی و دور کردن اسرائیل از بسیاری از شرکت‌ها و تردید در پایبندی آن به تحقق صلح از طریق مذاکرات می‌شود» .
در کنار این موارد باید به اعتراض اتحادیه اروپا و مقامات سایر کشورها نظیر ایران، فرانسه، ترکیه، نیوزلند، سنگال، چین، و... با این طرح اشاره کرد.
نتیجه‌گیری:
بدون شک قدرت‌های بزرگ که خود را مدعی و سردمدار حفظ و رعایت حقوق بشر در تمامی عرصه‌ها می‌پندارد، در موارد بسیاری به نقض حقوق بشر پرداخته‌اند. آنها در مقابل جنایت آل‌سعود در یمن، نه تنها سکوت اختیار کرده‌اند، بلکه در مواردی با فروش سلاح به آنها، علی‌رغم هشدار نهادهای مدافع حقوق بشر، در این جنایت سهیم شده‌اند. بر این اساس آنها به رغم رکوردی که سعودی‌ها در نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم به ثبت رسانده‌اند، به‌خاطر رابطه دیرینه و منافع تجاری بسیار با این کشور، چشم خود را بر این واقعیت‌ها بسته‌اند؛ این همان تضاد منافعی است که کارشناسان بارها نسبت به آن هشدار داده‌اند.
در کنار این موارد، نمی‌توان از اقدامات ضدحقوق بشری قدرت‌های اروپایی در قبال آوارگان و مهاجران و تهاجم همه جانبه رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان چشم‌پوشی کرد. از سوی دیگر ما شاهد آن هستیم که اقدامات دولت جدید آمریکا آشکارا نقض حقوق بشر را نشانه گرفته‌اند. تناقض موجود در سیاست خارجی و موارد گسترده نقض حقوق بشر در داخل آمریکا، این پرسش را مطرح می‌کند که چگونه این دولت می‌تواند دیگر حکومت‌ها را به رعایت حقوق بشر دعوت کند، در حالی که خود بیش از هر کشور دیگر، ناقض آن است؟
مرضیه عزیزیان؛ پژوهشگر مسایل حقوق بشر
منبع عکس: tes.com
منابع:
- https://www.hrw.org/news/2016/03/21/yemen-embargo-arms-saudi-arabia
- http://www.aljazeera.com/news/2016/08/10000-killed-yemen-conflict-160830173324902.html
- http://www.asianews.it/news-en/Conflict-in-Yemen,-1,400-children-killed-and-up-to-2-thousand-schools-destroyed-39636.html
- http://www.express.co.uk/news/uk/662486/Yemen-civil-war-UK-Government-approves-arms-licenses-Saudi-Arabia
- https://www.theguardian.com/politics/2017/feb/10/boris-johnson-urged-uk-to-continue-saudi-arms-sales-after-funeral-bombing
- http://www.alternet.org/human-rights/trump-brings-back-torture
- http://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=21129&LangID=E
- http://uk.reuters.com/article/uk-usa-trump-prisons-reaction idUKKBN15A22F? mod= related&channel Name =worldNews
- https://www.amnesty.org.uk/press-releases/president-donald-trump-comments-waterboarding-torture-works
- http://www.express.co.uk/news/world/751766/Paris-France-police-steal-blankets-homeless-migrants-force-off-city-streets-MSF-charity
- https://www.hrw.org/news/2017/01/13/police-abuse-against-migrants-france-must-stop
- http://www.dailymail.co.uk/news/article-3840129/Calais-Jungle-child-refugees-brought-UK-300-expected-arrive.html
- https://www.rt.com/news/360755-child-trafficking-calais-refugees/
- https://www.amnesty.org/en/latest/news/2016/08/australia-abuse-neglect-of-refugees-on-nauru/
- http://www.news.com.au/national/politics/amnesty-international-and-human-rights-watch-release-report-on-refugees-on-nauru/news-story/fc4915fde7bf17869445940f7fd1c548
- http://www.sbs.com.au/news/article/2016/05/22/he-has-point-shorten-nauru-torture
- https://www.amnesty.org/en/documents/asa12/4934/2016/en/
- https://www.amnesty.org/en/documents/asa12/4934/2016/en/
- http://www.news.com.au/national/politics/amnesty-international-and-human-rights-watch-release-report-on-refugees-on-nauru/news-story/fc4915fde7bf17869445940f7fd1c548
- https://www.theguardian.com/australia-news/2016/sep/17/un-human-rights-office-calls-on-australia-to-end-offshore-detention
- http://www.independent.co.uk/news/world/americas/donald-trump-muslim-ban-human-rights-abuses-claims-tracked-a7565746.html
- https://www.hrw.org/news/2017/01/20/us-dawn-dangerous-new-era
- https://www.un.org/press/en/2016/sc12657.doc.htm
- http://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=21003&LangID=E
- http://www.redressonline.com/2017/02/israels-settlers-clear-path-to-annexation-with-new-land-law/
- http://bigstory.ap.org/article/d53acc60b26b4353b1259c7f361146f3/us-again-condemns-israeli-settlements-west-bank