تصویب و اجرای قانون منع ورود اتباع هفت کشور با اکثریت مسلمان ایران، عراق، لیبی، سومالی، سودان، سوریه و یمن به ایالات‌متحده، برای دست کم 90 روز آینده واکنش‌های زیادی را در داخل و خارج این کشور به دنبال داشته است. این دستور اجرایی، باعث خشم بین‌المللی، حتی در میان متحدان آمریکا شده و سردرگمی مسافران را در پی داشته است.
در همین ارتباط گروهی از کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد طی گزارشی در تاریخ اول فوریه اعلام کردند اقدام اخیر رئیس‌جمهور آمریکا ناقض تعهدات بین‌المللی حقوق بشر این کشور از جمله حفاظت از اصل عدم اجبار و عدم تبعیض بر اساس نژاد، ملیت، تابعیت یا دین است.
فرانسوا کریپو، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر مهاجران؛ موتوما روتیره، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد نژادپرستی؛ بن امرسون، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر و تروریسم؛ نیلز ملزر، گزارشگر ویژه شکنجه و دیگر رفتارهای بی‌رحمانه؛ و همچنین احمد شهید گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور آزادی مذهبی؛ در بیانیه مشترک خود اذعان داشتند: «آمریکا نباید آوارگان را مجبور به بازگشت کند. چنین دستور کاملا تبعیض‌آمیزی برپایه ملیت افراد است و باعث بدنام شدن بیشتر جوامع مسلمان می‌شود. سیاست اخیر آمریکا درخصوص مهاجرت همچنین افراد را در معرض خطر بازگردانده شدن و روبرو شدن با شکنجه و دیگر رفتارهای غیرانسانی قرار می‌دهد».
این کارشناسان سازمان ملل متحد همچنین ابراز نگرانی کردند افرادی که به آمریکا سفر می کنند ممکن است برای مدت نامحدودی بازداشت و در نهایت بازگردانده شوند.
طبق این دستور کسانی که در حال حاضر در ایالات متحده ساکن هستند، ممکن است قادر به خروج از ایالات متحده آمریکا باشند، اما بازگشت مجدد آنها تضمین شده نیست.
آنها در گزارش خودشان همچنین از واشنگتن خواستند به وظایف بین‌المللی توافق شده خود در زمینه پناه دادن به افراد فراری از جنگ و شکنجه عمل کند.
زید راعد‌الحسین کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز در این رابطه اعلام کرد، تبعیض علیه افراد بر پایه ملیت آنها اقدامی غیرقانونی است.
گفتنی است، پیش از این اقدام نیز شعارهای انتخاباتی دونالد ترامپ که حاکی از تمایلات ضدحقوق بشری وی بود، بارها از سوی نهادها و شخصیت‌های بین‌المللی با انتقاد رو به رو شده بود. در همین ارتباط کنت روث، مدیر اجرایی دیده‌بان حقوق بشر گفته بود: «ترامپ با سخنانی که "وجه مشخصه آن زن‌ستیزی، نژادپرستی و بیگانه‌هراسی" بوده، توانست پیروز شود. اما اکنون که به این پیروزی دست یافته است، باید از این قبیل لفاظی‌ها فاصله بگیرد چرا که این مسیر به زمامداری موفقیت‌آمیز منتهی نمی‌شود».
اما طی روزهای اخیر یک قاضی فدرال به نام "جیمز رابرت" در شهر سیاتل آمریکا دستور اجرایی دونالد ترامپ را به طور موقت در سراسر امریکا متوقف کرد. وی اذعان داشت، محدودیت‌های مسافرتی باید فورا برداشته شود.
دونالد ترامپ نیز در واکنشی خشمگینانه، دستور این دادگاه را در لغو موقت فرمان منع ورود شهروندان هفت کشور عمدتا مسلمان به خاک آمریکا "مضحک" خواند. به دنبال آن کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد، علیه این حکم درخواست تجدیدنظر می‌دهد.
در پاسخ به این درخواست، دادگاه استیناف حوزه نهم آمریکا در روز یکشنبه 5 فوریه اعلام کرد که اقدام اضطراری وزارت دادگستری آمریکا برای صدور توقف اضطراری حکم موقت قاضی ایالت واشنگتن در خصوص به تعلیق درآوردن فرمان اجرایی دونالد ترامپ، مبنی بر ممانعت از ورود مهاجران مسلمان از هفت کشور جهان از جمله ایران به خاک آمریکا را رد می‌کند. وزارت دادگستری تا روز دوشنبه فرصت دارد تا برای این حکم یک پاسخ کوتاه آماده کند.
مرضیه عزیزیان
کارشناس مسایل حقوق بشر
منبع عکس: recognise.org.au